ธรรมะวันอุโบสถ (17/08/2025)

ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนท่อนไม้ อันบุคคลโยนขึ้นไปสู่อากาศ บางคราวตกเอาโคนลง บางคราวตกเอาตอนกลางลง บางคราวตกเอาปลายลง. ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น สัตว์ทั้งหลายผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก ท่องเที่ยวไปมาอยู่ บางคราวแล่นจากโลกนี้สู่โลกอื่น บางคราวแล่นจากโลกอื่นสู่โลกนี้.   ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร... read more

ภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลายว่า มีได้สำหรับผู้รู้อยู่ ผู้เห็นอยู่ ไม่ได้กล่าวว่า มีได้สำหรับผู้ไม่รู้อยู่ ผู้ไม่เห็นอยู่.   ภิกษุทั้งหลาย ความสิ้นอาสวะมีได้สำหรับผู้รู้อยู่ ผู้เห็นอยู่ซึ่งอะไร.   ภิกษุทั้งหลาย ความสิ้นอาสวะมีได้สำหรับผู้รู้อยู่ ผู้เห็นอยู่ว่า ทุกข์เป็นอย่างนี้... read more

… มหาราช ชนเหล่าใด ย่อมประพฤติทุจริตด้วยกาย ประพฤติทุจริตด้วยวาจา ประพฤติทุจริตด้วยใจ ชนเหล่านั้นชื่อว่าไม่รักตนเอง ถึงแม้พวกเขาจะกล่าวอยู่อย่างนี้ว่าเรารักตนเอง แม้เป็นเช่นนั้น ชนเหล่านั้นก็ชื่อว่าไม่รักตนเอง.   มหาราช ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร เพราะว่า... read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อธรรมข้อหนึ่ง อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว แม้กายก็สงบ แม้จิตก็สงบ แม้วิตกวิจารก็สงบ ธรรมที่เป็นไปในส่วนแห่งวิชชาแม้ทั้งสิ้น ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์ ธรรมข้อหนึ่งคืออะไร คือ กายคตาสติ.   ภิกษุทั้งหลาย... read more

ถ้าบุคคลรู้ว่าตนเป็นที่รัก ก็ไม่พึงทำบาป เพราะว่าความสุขนั้น ไม่เป็นสิ่งที่บุคคลผู้ทำชั่วจะพึงได้โดยง่าย   เมื่อบุคคลถูกมรณะครอบงำ ก็จะต้องละทิ้งภพมนุษย์ไป อะไรเป็นสมบัติของเขา และอะไรเป็นสิ่งที่เขาจะพาเอาไปได้ อะไรเล่าจะติดตามเขาไป ประดุจเงาติดตามตัวไป   ผู้ที่มาเกิดแล้วในโลกนี้จักต้องตาย เขาทำกรรมอันใดไว้ คือ บุญและบาปทั้งสองประการ... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ได้ยินว่า ณ ที่นั้น พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธะ พระนามว่าวิปัสสี ทรงแสดงปาติโมกข์ในที่ประชุมสงฆ์ ดังนี้   ขันติ คือ ความอดทน เป็นตบะอย่างยิ่ง... read more

ภิกษุทั้งหลาย ความเพียรพึงกระทำโดยฐานะ ๓ ประการ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ   ๑) ความเพียรพึงกระทำ เพื่อความไม่เกิดขึ้น แห่งอกุศลธรรมอันเป็นบาปทั้งหลายที่ยังไม่เกิดขึ้น   ๒) ความเพียรพึงกระทำ เพื่อความเกิดขึ้น แห่งกุศลธรรมทั้งหลายที่ยังไม่เกิดขึ้น   ๓)... read more

มหาราช ข้อที่สัตว์เหล่าใด ได้โภคทรัพย์อันมโหฬารแล้ว ไม่เมาอยู่ด้วย ไม่มัวเมาอยู่ด้วย ไม่ถึงความยินดีในกามทั้งหลายด้วย และไม่ปฏิบัติผิดในสัตว์ทั้งหลายด้วย สัตว์เหล่านั้น มีน้อยนักในโลก.   อันที่จริง สัตว์เหล่าใด ได้โภคทรัพย์อันมโหฬารแล้ว เมาอยู่ด้วย... read more

คนมีบุตร ย่อมศร้าโศกเพราะบุตรทั้งหลาย คนมีโค ย่อมเศร้าโศกเพราะโคทั้งหลายเหมือนกัน   เพราะอุปธิทั้งหลายเป็นเหตุให้นรชนเศร้าโศก ดังนั้น ผู้ที่ไร้อุปธิจึงไม่เศร้าโศก."   -บาลี สคาถ. สํ. 15/157/439. read more

ภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นเหตุให้อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้นหรือกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป เหมือนความเป็นผู้เกียจคร้านนี้   ภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลเกียจคร้านแล้ว อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น และกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป.   ภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่ง... read more