ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุกำลังเดินอยู่ ถ้าแม้ความคิดในทางกามเกิดขึ้น หรือความคิดในทางพยาบาทเกิดขึ้น หรือความคิดในทางวิหิงสา (เบียดเบียน) เกิดขึ้น และภิกษุก็รับเอาความคิดนั้นไว้ ไม่สละทิ้งไป...
พระเจ้าปเสนทิโกศล ได้ทูลพระพุทธเจ้าว่า ภันเต วันนี้ข้าพระองค์ไปสู่ที่หลีกเร้นพักผ่อนอยู่ ได้เกิดความคิดอย่างนี้ว่า ชนเหล่าไหนชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ชนเหล่าไหนชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน. ภันเต...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่วิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น พระเจ้าปเสนทิโกศลเสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ครั้นแล้วจึงทรงถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วประทับนั่งในที่สมควร พระเจ้าปเสนทิโกศลประทับนั่งในที่สมควรแล้ว ได้ทูลพระผูัมีพระภาคว่า ภันเต (วันนี้)...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่กูฏาคารศาลาป่ามหาวัน เขตเมืองเวสาลี ครั้งนั้น สัจจกนิคันถบุตร อาศัยอยู่ในเมืองเวสาลี เป็นนักโต้วาทะ พูดยกตนว่าเป็นบัณฑิต ชนเป็นอันมากยกย่องว่าเป็นผู้มีความรู้ดี เขากล่าววาจาในที่ประชุมชนในเมืองเวสาลีอย่างนี้ว่า...
… ภิกษุทั้งหลาย ทิฏฐิ ๒ อย่างเหล่านี้มีอยู่ คือ ภวทิฏฐิและวิภวทิฏฐิ ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีแห่งทิฏฐิทั้ง ๒...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ปราสาทของมิคารมาตา ในบุพพาราม เขตนครสาวัตถี สมัยนั้น เป็นวันอุโบสถ ๑๕ ค่ำ คืนพระจันทร์เต็มดวง พระผู้มีพระภาคทรงมีภิกษุสงฆ์แวดล้อม...
ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมที่เป็นคู่กันแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง ก็อะไรเล่าชื่อว่าธรรมที่เป็นคู่กัน คือ ตากับรูป หูกับเสียง จมูกกับกลิ่น ลิ้นกับรส กายกับโผฏฐัพพะ ใจกับธรรม ภิกษุทั้งหลาย นี้เรากล่าวว่าธรรมที่เป็นคู่กัน. ภิกษุทั้งหลาย ผู้ใดจะกล่าวอย่างนี้ว่า ข้าพเจ้าจะยกเลิกธรรมที่เป็นคู่กันนั้น แล้วบัญญัติธรรมที่เป็นคู่กันอย่างอื่นแทน...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ป่าเภสกลามิคทายวัน เขตเมืองสุงสุมารคิระ แคว้นภัคคชนบท ก็โดยสมัยนั้น ท่านพระอนุรุทธะอยู่ที่วิหารปาจีนวังสทายวัน แคว้นเจดีย์ ครั้งนั้น ท่านพระอนุรุทธะหลีกออกเร้นอยู่ในที่ลับ เกิดความปริวิตกทางใจอย่างนี้ว่า ๑) ธรรมนี้เป็นธรรมของบุคคลผู้มีความปรารถนาน้อย...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ฝั่งแม่น้ำคงคา เขตอยุชฌบุรี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมาแล้วตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนแม่น้ำคงคานี้ไหลพากลุ่มฟองอากาศก้อนใหญ่มา บุรุษผู้มีตาดีเห็นกลุ่มฟองอากาศนั้นแล้ว ย่อมเพ่งพิจารณาโดยแยบคาย เมื่อบุรุษนั้นเห็นอยู่ เพ่งพิจารณาโดยแยบคายอยู่ กลุ่มฟองอากาศนั้นย่อมปรากฏเป็นของว่าง เป็นของเปล่า...
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงเจริญสมาธิเถิด ภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร...
