อุปกิเลสแห่งจิต ที่อธิบายด้วยฉันทะราคะ (๑)

ภิกษุทั้งหลาย ฉันทราคะในตา นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต1 ฉันทราคะ2ในหู นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต ฉันทราคะในจมูก นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต ฉันทราคะในลิ้น นี้เป็นอุปกิเลสแห่งจิต ฉันทราคะในกาย...

ผลของการฝึกฝน และผลของรักษาอายตนะ

ภิกษุทั้งหลาย ผัสสายตนะ ๖ ประการเหล่านี้ ที่บุคคลไม่ฝึกฝน ไม่คุ้มครอง ไม่รักษา ไม่สำรวมแล้ว ย่อมนำทุกข์หนักมาให้ ผัสสายตนะ...

ลักษณะของจิตที่อบรมดีแล้ว

ภิกษุทั้งหลาย ธาตุที่สามารถพรากออกได้ (นิสฺสารณิยธาตุ) ๕ ประการนี้ ๕ ประการเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุในกรณีนี้ กระทำในใจ...

ความเพียรสามารถทำได้ทุกอิริยาบถ [ปรารภความเพียร ๔ อิริยาบท (๒)]

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุกำลังเดินอยู่ ถ้าแม้ความคิดในทางกามเกิดขึ้น หรือความคิดในทางพยาบาทเกิดขึ้น หรือความคิดในทางวิหิงสา (เบียดเบียน) เกิดขึ้น และภิกษุก็รับเอาความคิดนั้นไว้ ไม่สละทิ้งไป...

ผู้รักษาตน

พระเจ้าปเสนทิโกศล ได้ทูลพระพุทธเจ้าว่า ภันเต วันนี้ข้าพระองค์ไปสู่ที่หลีกเร้นพักผ่อนอยู่ ได้เกิดความคิดอย่างนี้ว่า ชนเหล่าไหนชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ชนเหล่าไหนชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน. ภันเต...

คนเหล่าไหน ชื่อว่ารักตนเอง คนเหล่าไหนชื่อว่า ไม่รักตนเอง

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่วิหารเชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น พระเจ้าปเสนทิโกศลเสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ครั้นแล้วจึงทรงถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วประทับนั่งในที่สมควร พระเจ้าปเสนทิโกศลประทับนั่งในที่สมควรแล้ว ได้ทูลพระผูัมีพระภาคว่า ภันเต (วันนี้)...

จูฬสัจจกสูตร

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่กูฏาคารศาลาป่ามหาวัน เขตเมืองเวสาลี ครั้งนั้น สัจจกนิคันถบุตร อาศัยอยู่ในเมืองเวสาลี เป็นนักโต้วาทะ พูดยกตนว่าเป็นบัณฑิต ชนเป็นอันมากยกย่องว่าเป็นผู้มีความรู้ดี เขากล่าววาจาในที่ประชุมชนในเมืองเวสาลีอย่างนี้ว่า...

ในโลกนี้ ไม่มีสิ่งใดเลยที่เมื่อเรายึดถืออยู่ จะหาโทษไม่ได้

… ภิกษุทั้งหลาย ทิฏฐิ ๒ อย่างเหล่านี้มีอยู่ คือ ภวทิฏฐิและวิภวทิฏฐิ ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีแห่งทิฏฐิทั้ง ๒...

ลักษณะของอสัปบุรุษ และลักษณะของสัปบุรุษ

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ปราสาทของมิคารมาตา ในบุพพาราม เขตนครสาวัตถี สมัยนั้น เป็นวันอุโบสถ ๑๕ ค่ำ คืนพระจันทร์เต็มดวง พระผู้มีพระภาคทรงมีภิกษุสงฆ์แวดล้อม...

วิญญาณเกิดขึ้นได้ เพราะอาศัยธรรม ๒ อย่าง

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมที่เป็นคู่กันแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง ก็อะไรเล่าชื่อว่าธรรมที่เป็นคู่กัน คือ ตากับรูป หูกับเสียง จมูกกับกลิ่น ลิ้นกับรส กายกับโผฏฐัพพะ ใจกับธรรม ภิกษุทั้งหลาย นี้เรากล่าวว่าธรรมที่เป็นคู่กัน. ภิกษุทั้งหลาย ผู้ใดจะกล่าวอย่างนี้ว่า ข้าพเจ้าจะยกเลิกธรรมที่เป็นคู่กันนั้น แล้วบัญญัติธรรมที่เป็นคู่กันอย่างอื่นแทน...