สัญญา ๗ ประการ (อนิจเจทุกขสัญญา)
ภิกษุทั้งหลาย สัญญา ๗ ประการเหล่านี้ อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด สัญญา ๗ ประการอะไรบ้าง คือ
๑) อสุภสัญญา
๒) มรณสัญญา
๓) อาหาเรปฏิกูลสัญญา
๔) สัพพโลเกอนภิรตสัญญา
๕) อนิจจสัญญา
๖) อนิจเจทุกขสัญญา
๗) ทุกเขอนัตตสัญญา
… ภิกษุทั้งหลาย ก็ข้อที่กล่าวดังนี้ว่า อนิจเจทุกขสัญญา อันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด เรากล่าวแล้วเพราะอาศัยอะไร ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุมีใจที่อบรมแล้วด้วยอนิจเจทุกขสัญญาอยู่โดยมาก ความสำคัญว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า ในความเฉื่อยชา ในความเกียจคร้าน ในความท้อถอย ในความประมาท ในการไม่ประกอบความเพียร ในการไม่พิจารณา ย่อมปรากฏว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า เปรียบเหมือนเพชฌฆาตเงื้อดาบขึ้น ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น เมื่อภิกษุมีใจที่อบรมแล้วด้วยอนิจเจทุกขสัญญาอยู่โดยมาก ความสำคัญว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า ในความเฉื่อยชา ในความเกียจคร้าน ในความท้อถอย ในความประมาท ในการไม่ประกอบความเพียร ในการไม่พิจารณา ย่อมปรากฏว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า เปรียบเหมือนเพชฌฆาตเงื้อดาบขึ้น.
ภิกษุทั้งหลาย ถ้าเมื่อภิกษุมีใจที่อบรมแล้วด้วยอนิจเจทุกขสัญญาอยู่โดยมาก ความสำคัญว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า ในความเฉื่อยชา ในความเกียจคร้าน ในความท้อถอย ในความประมาท ในการไม่ประกอบความเพียร ในการไม่พิจารณา ย่อมไม่ปรากฏว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า เปรียบเหมือนเพชฌฆาตเงื้อดาบขึ้น ดังนี้ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงทราบข้อนั้นอย่างนี้ว่า อนิจเจทุกขสัญญาเราไม่ได้เจริญแล้ว คุณวิเศษทั้งเบื้องต้นและเบื้องปลายของเราก็ไม่มี ผลแห่งภาวนาของเรายังไม่ถึงที่ เพราะฉะนั้นภิกษุนั้น จึงต้องเป็นผู้รู้ทั่วถึงในอนิจเจทุกขสัญญานั้น
ภิกษุทั้งหลาย ก็ถ้าเมื่อภิกษุมีใจที่อบรมแล้วด้วยอนิจเจทุกขสัญญาอยู่โดยมาก ความสำคัญว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า ในความเฉื่อยชา ในความเกียจคร้าน ในความท้อถอย ในความประมาท ในการไม่ประกอบความเพียร ในการไม่พิจารณา ย่อมปรากฏว่าเป็นภัยอย่างแรงกล้า เปรียบเหมือนเพชฌฆาตเงื้อดาบขึ้น ดังนี้ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงทราบข้อนั้นอย่างนี้ว่า อนิจเจทุกขสัญญาเราได้เจริญดีแล้ว คุณวิเศษทั้งเบื้องต้นและเบื้องปลายของเรามีอยู่ ผลแห่งภาวนาของเราถึงที่แล้ว เพราะฉะนั้นภิกษุนั้นจึงเป็นผู้รู้ทั่วถึงในอนิจเจทุกขสัญญานั้น.
ภิกษุทั้งหลาย ข้อที่กล่าวดังนี้ว่า อนิจเจทุกขสัญญาอันภิกษุเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด เรากล่าวแล้วเพราะอาศัยข้อนี้. …
-บาลี สตฺตก. อํ. 23/53/46.
https://84000.org/tipitaka/pali/?23//53 ,
https://etipitaka.com/read/pali/23/53
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, these seven perceptions, when developed and cultivated, are very fruitful and beneficial. They culminate in the deathless and end with the deathless. What seven? The perceptions of ugliness, death, repulsiveness of food, dissatisfaction with the whole world, impermanence, suffering in impermanence, and not-self in suffering. These seven perceptions, when developed and cultivated, are very fruitful and beneficial. They culminate in the deathless and end with the deathless.
‘When the perception of suffering in impermanence is developed and cultivated it’s very fruitful and beneficial. It culminates in the deathless and ends with the deathless.’ That’s what I said, but why did I say it? When a mendicant often meditates with a mind reinforced with the perception of suffering in impermanence, they establish a keen perception of the danger of sloth, laziness, slackness, negligence, lack of commitment, and failure to review, like a killer with a drawn sword, when a mendicant often meditates with a mind reinforced with the perception of suffering in impermanence, they establish a keen perception of the danger of sloth, laziness, slackness, negligence, lack of commitment, and failure to review, like a killer with a drawn sword.
If a mendicant often meditates with a mind reinforced with the perception of suffering in impermanence, but they establish a keen perception of the danger of sloth, laziness, slackness, negligence, lack of commitment, and failure to review, not like a killer with a drawn sword, they should know: ‘My perception of suffering in impermanence is undeveloped. I don’t have any distinction higher than before. I haven’t attained a fruit of development.’ In this way they are aware of the situation.
But if a mendicant often meditates with a mind reinforced with suffering in impermanence, they establish a keen perception of the danger of sloth, laziness, slackness, negligence, lack of commitment, and failure to review, like a killer with a drawn sword. they should know: ‘My perception of suffering in impermanence is well developed. I have realized a distinction higher than before. I have attained a fruit of development.’ In this way they are aware of the situation. ‘When the perception of suffering in impermanence is developed and cultivated it’s very fruitful and beneficial. It culminates in the deathless and ends with the deathless.’ That’s what I said, and this is why I said it. …
English translation by Ṭhānissaro Bhikkhu
“Monks, these seven perceptions, when developed & pursued, are of great fruit, of great benefit. They gain a footing in the deathless, have the deathless as their final end. Which seven? The perception of the unattractive, the perception of death, the perception of loathsomeness in food, the perception of distaste for every world, the perception of inconstancy, the perception of stress in what is inconstant, the perception of not-self in what is stressful.
… [6] “‘The perception of stress in what is inconstant, when developed & pursued, is of great fruit, of great benefit. It gains a footing in the deathless, has the deathless as its final end’: Thus was it said. In reference to what was it said?
“When a monk’s awareness often remains steeped in the perception of stress in what is inconstant, a fierce perception of danger & fear is established in him toward idleness, indolence, laziness, heedlessness, lack of commitment, & lack of reflection, as if toward a murderer with an upraised sword. If, when a monk’s awareness often remains steeped in the perception of stress in what is inconstant, a fierce perception of danger & fear is not established in him toward idleness, indolence, laziness, heedlessness, lack of commitment, & lack of reflection, as if toward a murderer with an upraised sword, then he should realize, ‘I have not developed the perception of stress in what is inconstant; there is no step-by-step distinction in me; I have not arrived at the fruit of (mental) development.’ In that way he is alert there. But if, when a monk’s awareness often remains steeped in the perception of stress in what is inconstant, a fierce perception of danger & fear is established in him toward idleness, indolence, laziness, heedlessness, lack of commitment, & lack of reflection, as if toward a murderer with an upraised sword, then he should realize, ‘I have developed the perception of stress in what is inconstant; there is a step-by-step distinction in me; I have arrived at the fruit of (mental) development.’ In that way he is alert there.
“‘The perception of stress in what is inconstant, when developed & pursued, is of great fruit, of great benefit. It gains a footing in the deathless, has the deathless as its final end’: Thus was it said, and in reference to this was it said. …
