ธรรมที่มีอุปการะมากแก่มนุษย์

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงอปริหานิยธรรม ๗ ประการแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงตั้งใจฟัง จงใส่ใจไว้ให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย ก็อปริหานิยธรรม ๗ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ตราบใดที่ภิกษุทั้งหลายจักเจริญสติสัมโพชฌงค์... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๗ จำพวกนี้ เป็นผู้ควรแก่ของบูชา เป็นผู้ควรแก่ของต้อนรับ เป็นผู้ควรรับทักษิณา เป็นผู้ควรกระทำอัญชลี เป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ๗ จำพวกอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย อริยสัจมี ๔ ประการเหล่านี้ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ อริยสัจคือทุกข์ อริยสัจคือเหตุให้เกิดทุกข์ อริยสัจคือความดับของทุกข์ และอริยสัจคือข้อปฏิบัติให้ถึงความดับของทุกข์ ภิกษุทั้งหลาย เหล่านี้แล อริยสัจ... read more

… ภิกษุทั้งหลาย การพูดเท็จ ที่เสพทั่วแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อนรก เป็นไปเพื่อกำเนิดเดรัจฉาน เป็นไปเพื่อเปรตวิสัย วิบากอย่างเบาที่สุดของมุสาวาทแก่ผู้เกิดเป็นมนุษย์ คือ วิบากที่เป็นไปเพื่อการถูกกล่าวตู่ด้วยคำไม่จริง. ภิกษุทั้งหลาย การพูดส่อเสียด... read more

ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกเมื่อเจริญอยู่ด้วยความเจริญ ๑๐ ประการ ชื่อว่าย่อมเจริญด้วยความเจริญอันเป็นอริยะ เป็นผู้ถือเอาแก่นสาร และความประเสริฐของกายไว้ได้ ความเจริญ ๑๐ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ย่อมเจริญด้วยนาและสวน ๒) ย่อมเจริญด้วยทรัพย์และข้าวเปลือก ๓)... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุรุษผู้มีตัวเต็มไปด้วยแผลพุพอง เข้าไปสู่ป่าหญ้าคา ถ้าหน่อหญ้าคาตำเท้าของเขา ถ้าใบหญ้าคาบาดตัวเขาที่พุพอง เมื่อเป็นเช่นนั้น บุรุษนั้นก็จะพึงเสวยทุกข์และโทมนัสยิ่งกว่าประมาณเพราะเหตุนั้น ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น ภิกษุบางรูปในกรณีนี้ ไปสู่บ้านก็ดี หรือไปสู่ป่าก็ดี ย่อมจะมีผู้กล่าวทักท้วงว่า... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้นแล ภิกษุมากด้วยกันกลับจากบิณฑบาต ภายหลังเวลาอาหารแล้ว นั่งประชุมกันในอุปัฏฐานศาลา เกิดข้อสนทนากันขึ้นในระหว่างดังนี้ว่า อาวุโสทั้งหลาย ข้อนี้น่าอัศจรรย์ ข้อนี้ไม่เคยมีมาก่อน ที่พระผู้มีพระภาค... read more

ครั้งนั้นแล ท่านพระอานนท์ได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งอยู่ ณ ที่สมควร ครั้นแล้ว พระผู้มีพระภาคได้ตรัสกะท่านพระอานนท์ว่า อานนท์ เธอทั้งหลายจะอนุเคราะห์ใคร และใครถือว่าเธอเป็นผู้ที่เขาควรเชื่อฟัง เขาจะเป็นมิตรก็ตาม อำมาตย์ก็ตาม ญาติหรือสาโลหิตก็ตาม... read more

… ภิกษุทั้งหลาย เรื่องเคยมีมาแล้ว พระยายมได้มีความคิดอย่างนี้ว่า ท่านผู้เจริญเอ๋ย เป็นอันว่า เหล่าสัตว์ที่ทำกรรมอันเป็นบาปไว้ในโลก ย่อมถูกนิรยบาลทำการลงโทษด้วยด้วยวิธีต่างๆ เห็นปานนี้ โอหนอ ขอเราพึงได้ความเป็นมนุษย์ ขอพระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะเสด็จอุบัติขึ้นในโลก ขอเราได้นั่งใกล้พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น... read more

ภิกษุทั้งหลาย วาจาอันประกอบด้วยองค์ ๕ ประการ เป็นวาจาสุภาษิต ไม่เป็นวาจาทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษ และวิญญูชนไม่ติเตียน องค์ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) กล่าวแล้วควรแก่เวลา... read more