ผู้รักตนเอง ไม่ควรเบียดเบียนผู้อื่น

ภิกษุทั้งหลาย ฐานะ ๔ ประการเหล่านี้ พึงรู้ได้ด้วยฐานะ ๔ ฐานะ ๔ อะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ศีลพึงรู้ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน และศีลนั้นพึงรู้ได้ด้วยกาลนาน ไม่ใช่ด้วยกาลเล็กน้อย... read more

ภิกษุทั้งหลาย พระราชโอรสองค์โตของพระราชาซึ่งเป็นกษัตริย์ผู้ได้มุรธาภิเษกแล้ว ผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ประการ ย่อมปรารถนาราชสมบัติ องค์ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ พระราชโอรสองค์โตของพระราชาซึ่งเป็นกษัตริย์ผู้ได้มุรธาภิเษกแล้วในกรณีนี้ ๑) เป็นผู้มีชาติกำเนิดดีทั้ง ๒... read more

ภิกษุทั้งหลาย เครื่องผูกมัดจิต ๕ ประการเหล่านี้ ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้ เป็นผู้ยังไม่ปราศจากความกำหนัด ยังไม่ปราศจากความพอใจ ยังไม่ปราศจากความรัก ยังไม่ปราศจากความกระหาย ยังไม่ปราศจากความเร่าร้อน... read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุไม่ประกอบเนืองๆ ในการเจริญภาวนาอยู่ แม้จะมีความปรารถนาอย่างนี้ว่า โอหนอ ขอจิตของเราจงหลุดพ้นจากอาสวะ เพราะไม่มีอุปาทานเถิด ดังนี้ โดยที่แท้ จิตของภิกษุนั้น ย่อมไม่หลุดพ้นจากอาสวะ เพราะไม่มีอุปาทานได้ ข้อนั้นเพราะเหตุอะไร... read more

ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ในวิหารโน้น มีภิกษุใหม่รูปหนึ่ง เป็นภิกษุที่ไม่ใครรู้จัก อาพาธ ถึงความทุกข์ เป็นไข้หนัก สาธุ ภันเต ขอพระผู้มีพระภาคโปรดอาศัยความเอ็นดูเกื้อกูล... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลาย … ตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย หากว่าภิกษุไม่เป็นผู้ฉลาดในวาระจิตของผู้อื่น เมื่อเป็นอย่างนั้น ภิกษุนั้น พึงศึกษาอย่างนี้ว่า เราจักเป็นผู้ฉลาดในวาระจิตของตน ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย อธิปไตย (ความเป็นใหญ่) ๓ อย่างเหล่านี้ ๓ อย่างอะไรบ้าง คือ ๑) อัตตาธิปไตย (ความมีตนเป็นใหญ่) ๒) โลกาธิปไตย (ความมีโลกเป็นใหญ่) ๓) ธัมมาธิปไตย... read more

พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ในที่นั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกภิกษุทั้งหลาย … แล้วได้ตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้ เมื่อเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ. ภิกษุทั้งหลาย... read more

… ภิกษุทั้งหลาย สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้ เมื่อเหล่าสัตว์ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้นว่าอย่างไร น้ำนมของมารดาที่พวกเธอผู้ท่องเที่ยวไปมาอยู่โดยกาลนานนี้ ได้ดื่มแล้ว กับน้ำในมหาสมุทรทั้ง ๔... read more

สิ่งที่พระองค์ตรัสรู้ แต่ไม่ได้นำมาบอกสอนนั้นมีมาก เพราะไม่เป็นไปเพื่อนิพพาน สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่ป่าสีสปา เขตเมืองโกสัมพี ครั้งนั้นพระผู้มีพระภาคทรงกำใบสีสปา ที่ร่วงอยู่ตามพื้นดินขึ้นมาหน่อยหนึ่งแล้วตรัสถามแก่ภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายเข้าใจความข้อนี้ว่าอย่างไร ใบสีสปาที่เรากำขึ้นมาหน่อยหนึ่งนี้ กับใบสีสปาที่ยังอยู่บนต้นสีสปาเหล่านั้น ส่วนไหนจะมากกว่ากัน. ภันเต ใบสีสปาที่พระผู้มีพระภาคทรงกำขึ้นหน่อยหนึ่งนั้นเป็นของน้อย ส่วนใบสีสปาที่ยังอยู่บนต้นสีสปาเหล่านั้นย่อมมีมาก. ภิกษุทั้งหลาย... read more