เสี้ยนหนาม ๑๐ ประการ

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่กูฏาคารศาลา ป่ามหาวัน เขตพระนครเวสาลี พร้อมด้วยพระเถระผู้เป็นสาวกซึ่งมีชื่อเสียงหลายรูป คือ ท่านพระปาละ ท่านพระอุปปาละ ท่านพระกักกฏะ...

ผู้อยู่ใกล้นิพพาน

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เป็นผู้ไม่อาจจะเสื่อมเสีย ชื่อว่าอยู่ใกล้นิพพานทีเดียว ธรรม ๔ ประการอะไรบ้าง คือ...

สัญญา ๑๐ ประการ (คิริมานนทสูตร)

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ก็สมัยนั้น ท่านพระคิริมานนท์อาพาธ ได้รับทุกข์ เป็นไข้หนัก ครั้งนั้นท่านพระอานนท์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้ว นั่งในที่สมควร...

การน้อมใจเพื่อตัดโอรัมภาคิยสัญโญชน์

เรื่องเกิดขึ้นที่นครสาวัตถี. พระผู้มีพระภาคทรงเปล่งอุทานว่า เมื่อภิกษุน้อมใจไปอย่างนี้ว่า ถ้าเราไม่พึงมี ของเราก็ไม่พึงมี ถ้าเราจักไม่มี ของเราก็จักไม่มี ดังนี้ ภิกษุนั้นพึงตัดโอรัมภาคิยสัญโญชน์์ได้. เมื่อพระผู้มีพระภาคกล่าวอย่างนี้แล้ว ภิกษุรูปหนึ่งได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า...

เหตุให้เป็นสสังขารปรินิพพายี และเป็นอสังขารปรินิพพายี

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกเหล่านี้มีปรากฏอยู่ในโลก ๔ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) บุคคลบางคนในกรณีนี้ เป็นสสังขารปรินิพพายีในปัจจุบัน ๒) บุคคลบางคนในกรณีนี้...

สุขที่ควรกลัว และสุขที่ไม่ควรกลัว

... ก็ข้อนั้น อันเรากล่าวแล้วว่า บุคคลควรรู้จักการวินิจฉัยในความสุข เมื่อรู้จักการวินิจฉัยความสุขแล้ว ควรประกอบความสุขชนิดที่เป็นภายใน ข้อนั้นเรากล่าวเพราะอาศัยเหตุผลอะไรเล่า ภิกษุทั้งหลาย กามคุณ ๕ อย่างเหล่านี้ ๕...

เหตุเกิดของสัมมาทิฏฐิ และเหตุเกิดของมิจฉาทิฏฐิ (อปัณณกสูตร)

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเสด็จจาริกไปในโกศลชนบทพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์เป็นจำนวนมาก เสด็จถึงหมู่บ้านพราหมณ์ของชาวโกศล ชื่อว่าสาลา พราหมณ์และคหบดีชาวบ้านสาลาได้ฟังข่าวว่า พระสมณโคดมผู้เจริญบุตรของเจ้าศากยะ ออกบวชจากสกุลศากะยสกุลแล้ว เสด็จจาริกมาโกศลชนบทพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์เป็นจำนวนมาก มาถึงหมู่บ้านสาลาแล้ว ก็กิตติศัพท์อันงามของพระโคดมผู้เจริญนั้นขจรไปแล้วอย่างนี้ว่า แม้เพราะเหตุอย่างนี้ๆ พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น...

ผู้อยู่ไม่ห่างจากฌาน

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุซ่องเสพเมตตาจิต แม้ชั่วระยะเวลาดีดนิ้วมือ[๑] ภิกษุนี้เรากล่าวว่า อยู่ไม่ห่างจากฌาน ทำตามคำสอนของพระศาสดา ปฏิบัติตามโอวาท ไม่ฉันบิณฑบาตของชาวแว่นแคว้นเปล่า...

พละ ๗ ประการ

ภิกษุทั้งหลาย พละ ๗ ประการเหล่านี้ ๗ ประการอะไรบ้าง คือ สัทธาพละ วิริยพละ หิริพละ โอตตัปปพละ สติพละ สมาธิพละ และปัญญาพละ. ภิกษุทั้งหลาย ก็สัทธาพละเป็นอย่างไร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในกรณีนี้...

เครื่องเศร้าหมองของจิต อย่างหยาบ อย่างกลาง อย่างละเอียด

ภิกษุทั้งหลาย เครื่องเศร้าหมองอย่างหยาบ (โอฬาริก อุปกฺกิเลส) ของทอง คือ ดินร่วน ทราย ก้อนกรวด...