ธรรมะวันอุโบสถ (03/08/2025)

… โมคคัลลานะ เพราะเหตุนั้นแหละ เธอพึงศึกษาอย่างนี้ว่า เราจักไม่พูดถ้อยคำซึ่งจะเป็นเหตุให้ทุ่มเถียงกัน โมคคัลลานะ เธอพึงศึกษาอย่างนี้. โมคคัลลานะ เมื่อมีถ้อยคำซึ่งจะเป็นเหตุให้ทุ่มเถียงกัน ก็จำเป็นจะต้องพูดมาก เมื่อมีการพูดมาก ย่อมคิดฟุ้งซ่าน เมื่อคิดฟุ้งซ่าน ย่อมไม่สำรวม... read more

ภิกษุทั้งหลาย ปริญญา (ความรอบรู้) เป็นอย่างไร   ภิกษุทั้งหลาย ความสิ้นราคะ ความสิ้นโทสะ ความสิ้นโมหะ อันใด อันนั้นแหละเราเรียกว่า ปริญญา.“   - บาลี สํ.... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุตรึกตามตรองตามถึงอารมณ์ใดๆ มาก จิตย่อมน้อมไปโดยอาการอย่างนั้นๆ ถ้าภิกษุตรึกตามตรองตามถึงกามวิตกมาก ก็เป็นอันว่าละเนกขัมมวิตกเสีย กระทำแล้วอย่างมากซึ่งกามวิตก จิตของเธอนั้น ย่อมน้อมไปเพื่อความตรึกในกาม ถ้าภิกษุตรึกตรองตามถึงพยาปาทวิตกมาก ก็เป็นอันว่าละอัพยาปาทวิตกเสีย กระทำแล้วอย่างมากซึ่งพยาปาทวิตก จิตของเธอนั้น... read more

ภิกษุทั้งหลาย ความเพียร ๒ ประการเหล่านี้ เป็นสิ่งที่ทำได้ยากในโลก ๒ ประการอะไรบ้าง คือ   ๑) ฝ่ายคฤหัสถ์ผู้ครองเรือน ต้องใช้ความเพียร เพื่อให้ได้เครื่องนุ่งห่ม อาหาร ที่อยู่อาศัย... read more

บุคคลพวกหนึ่ง ตั้งอยู่ในความไม่สงบ ทำร้ายเขา ฆ่าเขา หรือทำให้เขาเศร้าโศกแล้วจึงให้ทาน ทักษิณานั้นจัดว่าเป็นทักษิณาอันมีหน้าอันนองด้วยน้ำตา จัดว่าเป็นทานที่เป็นไปกับด้วยอาชญา จึงมีค่าไม่เท่าส่วนแห่งทานที่ให้ด้วยความสงบ."   -บาลี สํ. สคาถ. 15/163/93. read more

เมื่อภิกษุรู้อยู่ เห็นอยู่ ซึ่งตาโดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละอวิชชาได้ วิชชาย่อมเกิดขึ้น เมื่อภิกษุรู้อยู่ เห็นอยู่ ซึ่งรูปทั้งหลายโดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละอวิชชาได้ วิชชาย่อมเกิดขึ้น เมื่อภิกษุรู้อยู่ เห็นอยู่ ซึ่งจักษุวิญญาณโดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละอวิชชาได้... read more

ภิกษุทั้งหลาย การเกิดขึ้นแห่งตัณหา เมื่อจะเกิด ย่อมเกิดขึ้นแก่ภิกษุในที่ใด (ก็ตาม) มีอยู่ ๔ ประการเหล่านี้ ๔ ประการอะไรบ้าง   ภิกษุทั้งหลาย ตัณหาเมื่อจะเกิด ย่อมเกิดขึ้นแก่ภิกษุ เพราะจีวรเป็นเหตุ ตัณหาเมื่อจะเกิด... read more

… ปุถุชนผู้ไม่ได้ยินได้ฟัง ทั้งที่ตัวเองเป็นผู้มีความแก่เป็นธรรมดา ไม่ล่วงพ้นความแก่ไปได้ แต่ครั้นเห็นคนอื่นแก่ ก็นึกอิดหนาระอาใจ สะอิดสะเอียน ไม่นึกถึงตัวเสียเลย ถึงเราเองก็เหมือนกัน เป็นผู้มีความแก่เป็นธรรมดา ไม่ล่วงพ้นความแก่ไปได้ …   ปุถุชนผู้ไม่ได้ยินได้ฟัง... read more

ท่านจงพยายามตัดกระแสตัณหา จงบรรเทากามเสียเถิดพราหมณ์ เพราะมุนีผู้ไม่ละกาม ย่อมไม่เข้าถึงความเป็นผู้มีจิตแน่วแน่ได้.   ถ้าบุคคลจะพึงทำความเพียร พึงทำความเพียรนั้นอย่างจริงจัง พึงบากบั่น ทำความเพียรนั้นให้มั่น เพราะว่าการบรรพชาที่ปฏิบัติย่อหย่อน ยิ่งโปรยโทษดังฝุ่นธุลี.   ความชั่ว ไม่ทำเสียเลยประเสริฐกว่า เพราะทำความชั่วแล้ว ย่อมเดือดร้อนในภายหลัง.   ก็กรรมใดที่ทำแล้วไม่เดือดร้อนในภายหลัง... read more

ภิกษุทั้งหลาย จักร ๔ ประการเหล่านี้ เป็นเหตุให้เทวดาและมนุษย์ทั้งหลายผู้ถึงพร้อมแล้วหมุนไปได้ และถึงความเป็นใหญ่ ถึงความไพบูลย์ในโภคทรัพย์ทั้งหลายได้โดยไม่นานเลย จักร ๔ ประการอะไรบ้าง คือ  ๑) การอยู่ในถิ่นที่เหมาะสม... read more