ธรรมที่มีอุปการะมากแก่มนุษย์

ภันเต บุคคลเมื่อรู้อยู่อย่างไร เห็นอยู่อย่างไร จึงจะละสังโยชน์ได้. ภิกษุทั้งหลาย บุคคลเมื่อรู้อยู่ เห็นอยู่ซึ่งตา โดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละสังโยชน์ได้ บุคคลเมื่อรู้อยู่ เห็นอยู่ซึ่งรูปทั้งหลาย โดยความเป็นของไม่เที่ยง ย่อมละสังโยชน์ได้ บุคคลเมื่อรู้อยู่ เห็นอยู่ซึ่งจักษุวิญญาณ... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ จัดเป็นคนพาล เป็นคนไม่ฉลาด เป็นอสัปบุรุษ ย่อมบริหารตนให้ถูกกำจัด ให้ถูกทำลาย เป็นผู้ประกอบด้วยโทษ ผู้รู้ติเตียน และย่อมประสบสิ่งไม่ใช่บุญเป็นอันมาก ธรรม... read more

ครั้งนั้น ท่านพระอานนท์ เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ … ได้ทูลพระผู้มีพระภาคว่า สาธุ ภันเต ขอพระผู้มีพระภาคโปรดแสดงธรรมโดยย่อแก่ข้าพระองค์ ซึ่งเมื่อข้าพระองค์ได้ฟังแล้ว จะเป็นผู้หลีกออกจากหมู่อยู่ผู้เดียว เป็นผู้ไม่ประมาท มีความเพียร มีตนส่งไปแล้วในธรรมนั้นอยู่เถิด. อานนท์... read more

ภิกษุทั้งหลาย เรื่องเคยมีมาแล้ว มีเต่าตัวหนึ่ง เที่ยวหากินตามริมฝั่งแม่น้ำน้อยแห่งหนึ่งในตอนเย็น สุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่ง ก็ได้เที่ยวหากินตามริมแม่น้ำน้อยแห่งหนึ่งในตอนเย็นเช่นเดียวกัน ภิกษุทั้งหลาย เต่าตัวนี้ได้เห็นสุนัขจิ้งจอกซึ่งเที่ยวหากินแต่ไกล ครั้นแล้ว จึงหดอวัยวะทั้งหลาย มีศีรษะเป็นที่ ๕ เข้าในกระดองของตนเสีย... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมปริยายซึ่งมีปริยาย ๑๐๘ แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังธรรมปริยายนั้น ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมปริยายซึ่งมีปริยาย ๑๐๘ เป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย โดยปริยายหนึ่ง เรากล่าวเวทนา ๒... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๔ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) ผู้ที่กายออก แต่จิตไม่ออก ๒) ผู้ที่กายไม่ออก แต่จิตออก ๓) ผู้ที่กายก็ไม่ออก... read more

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกเหล่านี้ มีอยู่ในโลก หาได้ในโลก ๔ จำพวกอะไรบ้าง คือ ๑) ภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในกรณีนี้ เพราะสงัดจากกามและอกุศลธรรมทั้งหลาย จึงบรรลุปฐมฌาน... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ครั้งนั้น เวลาเช้า ท่านพระอานนท์นุ่งแล้ว ถือบาตรและจีวรเข้าไปยังที่อยู่ของอุบาสิกาชื่อมิคสาลา แล้วนั่งบนอาสนะที่ได้ปูไว้ ครั้งนั้น อุบาสิกาชื่อมิคสาลา เข้าไปหาท่านพระอานนท์ อภิวาทแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ถามท่านพระอานนท์ว่า ภันเตอานนท์... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี สมัยนั้น ภิกษุใหม่รูปหนึ่งกลับจากบิณฑบาต หลังจากฉันเสร็จเข้าไปสู่วิหาร แล้วเป็นผู้มีความขวนขวายน้อยนิ่งเฉยอยู่ ไม่ช่วยเหลือภิกษุทั้งหลายในเวลาทำจีวร. ครั้งนั้น ภิกษุจำนวนมากพากันเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นภิกษุเหล่านั้นนั่งเรียบร้อยแล้ว ได้ทูลพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ภันเต... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงปฏิปทาที่สัปปายะ (สะดวกสบาย) แก่การบรรลุนิพพาน แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุทั้งหลาย ก็ปฏิปทาที่สัปปายะแก่การบรรลุนิพพานนั้นเป็นอย่างไร. ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจักสำคัญความข้อนั้นว่าอย่างไร ตาเที่ยงหรือไม่เที่ยง. ไม่เที่ยง ภันเต. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง... read more