ธรรมะในสวนหลังบ้าน
ประโยชน์แม้เล็กน้อยอันใครๆ ในโลกนี้ ย่อมไม่ได้จากความเศร้าโศก หรือจากความคร่ำครวญ พวกไม่ใช่มิตรทราบว่าเขาเศร้าโศก เป็นทุกข์ ย่อมดีใจ. ก็คราวใด บัณฑิตผู้พิจารณาทราบชัดเนื้อความ ถึงความไม่หวั่นไหวในอันตรายทั้งหมด คราวนั้น พวกไม่ใช่มิตรเห็นหน้าอันไม่ผิดปกติของบัณฑิตนั้น (และ) ยังยิ้มแย้มตามเคย ย่อมเป็นทุกข์เสียเอง. บุคคลจะได้ประโยชน์ในที่ใดๆ...
… ภิกษุทั้งหลาย ถ้าบุคคลไม่คิดถึงสิ่งใด ไม่ดำริถึงสิ่งใด แต่เขายังมีจิตฝังลงไปในสิ่งใดอยู่ สิ่งนั้นย่อมเป็นอารมณ์เพื่อการตั้งอยู่แห่งวิญญาณ เมื่ออารมณ์มีอยู่ ความตั้งขึ้นแห่งวิญญาณย่อมมี เมื่อวิญญาณนั้น ตั้งขึ้นแล้ว เจริญงอกงามแล้ว...
ภิกษุทั้งหลาย ธาตุที่สามารถพรากออกได้ (นิสฺสารณิยธาตุ) ๕ ประการนี้ ๕ ประการเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุในกรณีนี้ กระทำในใจ...
ผู้ชนะย่อมก่อเวร ผู้พ่ายแพ้ย่อมนอนเป็นทุกข์ ผู้ละความชนะและความพ่ายแพ้ได้แล้ว ย่อมมีใจสงบ จึงนอนเป็นสุข." -บาลี สํ. สคาถ, 15/122/371.
ขันติ คือ ความอดทน เป็นตบะอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสว่า นิพพานเป็นสิ่งที่ยอดยิ่ง ผู้ทำร้ายผู้อื่น ผู้เบียดเบียนผู้อื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย. การไม่ทำบาปทั้งปวง การทำกุศลให้ถึงพร้อม การทำจิตของตนให้ผ่องใส นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย. การไม่กล่าวร้าย การไม่ทำร้าย ความสำรวมในปาติโมกข์ ความเป็นผู้รู้ประมาณในโภชนะ การอยู่ในเสนาสนะที่สงัด การประกอบความเพียรในอธิจิต นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย.” -บาลี ที. มหา....
“… ภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้น แม้พวกเธอก็จงละอกุศลธรรมเสีย จงทำความพากเพียรอยู่ในกุศลธรรมทั้งหลายเถิด เมื่อเป็นเช่นนี้ พวกเธอก็จักถึงความเจริญ ความงอกงาม ความไพบูลย์ในธรรมวินัยนี้. ภิกษุทั้งหลาย...
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท คือ มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตน ในฐานะ ๔ ประการ ฐานะ ๔ ประการอะไรบ้าง...
ภิกษุทั้งหลาย ความเพียรพึงกระทำโดยฐานะ ๓ ประการ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความเพียรพึงกระทำ เพื่อความไม่เกิดขึ้น แห่งอกุศลธรรมอันเป็นบาปทั้งหลายที่ยังไม่เกิดขึ้น ๒)...
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการ ย่อมไม่ควรเพื่อบรรลุสัมมาสมาธิ ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้...
บุคคลพวกหนึ่ง ตั้งอยู่ในความไม่สงบ ทำร้ายเขา ฆ่าเขา หรือทำให้เขาเศร้าโศกแล้วจึงให้ทาน ทักษิณานั้นจัดว่าเป็นทักษิณาอันมีหน้าอันนองด้วยน้ำตา จัดว่าเป็นทานที่เป็นไปกับด้วยอาชญา จึงมีค่าไม่เท่าส่วนแห่งทานที่ให้ด้วยความสงบ." -บาลี สํ....
