ธรรมะวันอุโบสถ (03/06/2025)

ชนพาลกล่าวคำหยาบด้วยวาจา ย่อมสำคัญว่าชนะทีเดียว    แต่ความอดกลั้นได้ เป็นความชนะของบัณฑิตผู้รู้แจ้งอยู่    ผู้ใดโกรธตอบบุคคลผู้โกรธแล้ว ผู้นั้นเป็นผู้เลวกว่าบุคคลผู้โกรธแล้ว เพราะการโกรธตอบนั้น    บุคคลไม่โกรธตอบบุคคลผู้โกรธแล้ว ย่อมชื่อว่าชนะสงครามอันบุคคลชนะได้โดยยาก   ผู้ใดรู้ว่า ผู้อื่นโกรธแล้ว เป็นผู้มีสติสงบอยู่ได้ ผู้นั้นชื่อว่าย่อมประพฤติประโยชน์แก่ทั้งสองฝ่าย คือ ทั้งแก่ตนและแก่ผู้อื่น   เมื่อผู้นั้นรักษาประโยชน์อยู่ทั้งสองฝ่าย คือ... read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงเจริญสมาธิเถิด ภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร คือ    ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้เหตุให้เกิดทุกข์ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้ความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์   ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย... read more

ภูเขาใหญ่ล้วนแต่เป็นศิลา สูงจดท้องฟ้า กลิ้งบดสัตว์มาโดยรอบทั้ง ๔ ทิศแม้ฉันใด   ชราและมรณะก็ฉันนั้น ย่อมครอบงำสัตว์ทั้งปวง คือ พวกกษัตริย์ พวกพราหมณ์ พวกเวสส์ พวกศูทร พวกจัณฑาล... read more

อัคคิเวสสนะ เราแนะนำสาวกทั้งหลายอย่างนี้ และคำสั่งสอนของเรา ที่เป็นไปในสาวกทั้งหลาย โดยส่วนมากเป็นอย่างนี้ว่า   รูปไม่เที่ยง เวทนาไม่เที่ยง สัญญาไม่เที่ยง สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง วิญญาณไม่เที่ยง รูปเป็นอนัตตา เวทนาเป็นอนัตตา สัญญาเป็นอนัตตา สังขารทั้งหลายเป็นอนัตตา... read more

ผู้ใดกล่าวสรรเสริญผู้ที่ควรติเตียน หรือกล่าวติเตียนผู้ที่ควรสรรเสริญ ผู้นั้นชื่อว่าย่อมก่อโทษเพราะปาก ย่อมไม่ได้รับความสุข เพราะโทษที่ก่อขึ้นนั้น   ความพ่ายแพ้จากเล่นการพนัน จนเสียทรัพย์หมดตัว มีโทษเพียงเล็กน้อย ส่วนผู้ที่มีใจประทุษร้าย ในท่านผู้ดำเนินไปดีแล้วนี้ มีโทษมากกกว่า (โทษการพนัน)   ผู้ที่กล่าววาจาชั่ว และตั้งใจอันชั่วไว้... read more

ผู้มีความเพียร มีกำลัง มีความตั้งมั่น มีความเพ่งพิจารณา มีสติ คุ้มครองอินทรีย์ ประพฤติอธิสีล อธิจิต และอธิปัญญา พึงครอบงำทิศทั้งปวง ด้วยสมาธิอันไม่มีประมาณ. เมื่อก่อนอย่างใด ภายหลังก็อย่างนั้น ภายหลังอย่างใด เมื่อก่อนก็อย่างนั้น เบื้องต่ำอย่างใด เบื้องบนก็อย่างนั้น เบื้องบนอย่างใด... read more

พวกคนพาลผู้ด้อยปัญญา ย่อมประกอบเนืองๆ ซึ่งความประมาท ส่วนผู้มีปัญญาย่อมรักษาความไม่ประมาทไว้ เหมือนบุคคลรักษาทรัพย์อันประเสริฐไว้.   ท่านทั้งหลายอย่าประกอบเนืองๆ ซึ่งความประมาท อย่าประกอบเนืองๆ ซึ่งความเชยชิดด้วยอำนาจความยินดีในกาม เพราะว่าคนที่ไม่ประมาทแล้วเพ่งพินิจอยู่ ย่อมบรรลุถึงบรมสุขได้.”   -บาลี สํ. สคาถ.... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท คือ มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตน ในฐานะ ๔ ประการ ฐานะ ๔ ประการอะไรบ้าง คือ   ๑) ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตนว่า... read more

ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าปฏิกูล ในสิ่งที่ไม่ปฏิกูลอยู่ ตามกาลอันควร. ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าไม่ปฏิกูล ในสิ่งที่ปฏิกูลอยู่ ตามกาลอันควร. ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าปฏิกูล ในสิ่งที่ไม่ปฏิกูล และสิ่งที่ปฏิกูลอยู่ ตามกาลอันควร. ภิกษุทั้งหลาย จะเป็นการดีที่ภิกษุพึงเป็นผู้มีสัญญาว่าไม่ปฏิกูล... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าภิกษุเจริญมรณสัญญา แม้ชั่วกาลเพียงลัดนิ้วมือ ภิกษุนี้เรากล่าวว่า อยู่ไม่ห่างจากฌาน ทำตามคำสอนของพระศาสดา ปฏิบัติตามโอวาท ไม่ฉันบิณฑบาตของชาวแว่นแคว้นเปล่า จะกล่าวไปไย ถึงผู้กระทำให้มากซึ่งมรณสัญญานั้นเล่า." -บาลี เอก. อํ.... read more