ธรรมะวันอุโบสถ (09/08/2025)

ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนเรือเดินสมุทรที่ผูกด้วยเครื่องผูก คือ หวาย แช่อยู่ในน้ำตลอด ๖ เดือน ถึงฤดูหนาวเขายก (เรือนั้น) ขึ้นบก เครื่องผูกถูกต้องลมและแดดแล้ว อันฝนตกรดแล้ว... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ ย่อมเป็นผู้ควรเพื่อบรรลุกุศลธรรมที่ยังไม่ได้บรรลุ หรือเพื่อทำกุศลธรรมที่ได้บรรลุแล้วให้เจริญขึ้น ธรรม ๖ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้   ๑) เป็นผู้ฉลาดในเหตุแห่งความเจริญ ๒) เป็นผู้ฉลาดในเหตุแห่งความเสื่อม ๓)... read more

  ความกำหนัด ไปตามอำนาจความตริตรึก นั่นแหละคือกามของคนเรา  อารมณ์อันวิจิตรทั้งหลายในโลกนั้น หาใช่กามไม่.   ความกำหนัดไปตามอำนาจความตริตรึก นั่นแหละคือกามของคนเรา อารมณ์อันวิจิตร ก็มีอยู่ในโลก ตามประสาของมันเท่านั้น.   ดังนั้น ผู้มีปัญญาจึงนำออกเสียซึ่งฉันทะ  ในอารมณ์อันวิจิตรเหล่านั้น ดังนี้."   บาลี ฉกฺก. อํ.... read more

ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๑๐๐ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๑๐๐ … ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๕๐ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๕๐ … ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๑๐... read more

… ภันเต ก็การเห็นโดยถูกต้องมีประโยชน์อย่างไร. ราธะ การเห็นโดยถูกต้อง มีประโยชน์เพื่อความเบื่อหน่าย.   ภันเต ก็ความเบื่อหน่ายมีประโยชน์อย่างไร. ราธะ ความเบื่อหน่าย มีประโยชน์เพื่อการคลายความพอใจ.   ภันเต ก็การคลายความพอใจมีประโยชน์อย่างไร ราธะ การคลายความพอใจ มีประโยชน์เพื่อหลุดพ้น.   ภันเต ก็ความหลุดพ้นมีประโยชน์อย่างไร... read more

บุคคลไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว ไม่ควรมุ่งหวังสิ่งที่ยังไม่มาถึง สิ่งใดล่วงไปแล้ว สิ่งนั้นก็เป็นอันละไปแล้ว และสิ่งใดที่ยังไม่มาถึง สิ่งนั้นก็เป็นอันยังไม่มาถึง.   ก็บุคคลใด เห็นแจ้งธรรมที่เป็นปัจจุบัน ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลนในธรรมนั้นๆ ได้ บุคคลนั้น พึงเจริญธรรมนั้นเนืองๆ ให้แจ่มแจ้งเถิด.   พึงทำความเพียรเสียในวันนี้แหละ ใครเล่าจะรู้ว่า ความตายอาจมีในวันพรุ่งนี้ เพราะว่าความผัดเพี้ยนกับมัจจุราชผู้มีเสนามากนั้น ย่อมไม่มีแก่เราทั้งหลาย.   มุนีผู้สงบย่อมเรียกบุคคลผู้มีปกติอยู่อย่างนี้ มีความเพียร ไม่เกียจคร้าน... read more

มัลลิกา หญิงบางคนในกรณีนี้ ไม่เป็นผู้มักโกรธ ไม่มากไปด้วยความคับแค้นใจ ถูกว่าแม้มากก็ไม่ขัดเคือง ไม่ฉุนเฉียว ไม่กระฟัดกระเฟียด ไม่กระด้างกระเดื่อง ไม่แสดงความโกรธ ความขัดเคืองและความไม่พอใจให้ปรากฏ   เขาเป็นผู้ให้ทาน คือ ให้ข้าว... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าโจรผู้คอยหาช่อง พึงเลื่อยอวัยวะน้อยใหญ่ของใคร ด้วยเลื่อยมีด้ามสองข้าง.   ผู้ใดมีใจประทุษร้ายในโจรนั้น ผู้นั้นชื่อว่าไม่ทำตามคำสอนของเรา เพราะเหตุที่มีใจประทุษร้ายต่อโจรนั้น.   ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีนั้น พวกเธอพึงทำการศึกษาอย่างนี้ว่า   จิตของเราจักไม่แปรปรวน เราจักไม่กล่าววาจาอันเป็นบาป เราจักเป็นผู้มีจิตเอ็นดูเกื้อกูล มีจิตประกอบด้วยเมตตา ไม่มีโทสะในภายในอยู่.   จักมีจิตประกอบด้วยเมตตาแผ่ไปยังบุคคลนั้นอยู่... read more

ภิกษุทั้งหลาย ตาไม่เที่ยง หูไม่เที่ยง จมูกไม่เที่ยง ลิ้นไม่เที่ยง กายไม่เที่ยง ใจไม่เที่ยง. ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในตา ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในหู ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในจมูก... read more

ขันธ์ทั้ง ๕ เป็นของหนัก บุคคลนั่นแหละ เป็นผู้แบกของหนักพาไป การแบกถือของหนัก เป็นความทุกข์ในโลก การปลงภาระหนักลงได้เป็นความสุข.   บุคคลที่ปลงภาระหนักลงได้แล้ว ทั้งไม่หยิบอาของหนักอันอื่นขึ้นมาอีก ก็เป็นผู้ถอนตัณหาขึ้นได้พร้อมทั้งราก เป็นผู้หมดสิ่งปรารถนา ดับสนิทแล้ว ดังนี้. - บาลี ขนฺธ. สํ. 17/2/53. read more