ที่มาของการจำพรรษา และสัตตาหกรณียะ

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงภิกษุผู้อยู่ด้วยความประมาท และภิกษุผู้อยู่ด้วยความไม่ประมาทแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังธรรมนั้น. ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเป็นผู้อยู่ด้วยความประมาทเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุไม่สำรวมอินทรีย์คือตาอยู่ จิตย่อมซ่านไปในรูปทั้งหลาย อันจะเห็นได้ด้วยตา เมื่อภิกษุนั้นมีจิตซ่านไปแล้ว ปราโมทย์... read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อเมตตาเจโตวิมุตติอันบุคคลเสพแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ทำให้เป็นดุจยาน ทำให้เป็นที่อาศัยได้ ทำให้มั่นคง สั่งสมเนืองๆ ปรารภสม่ำเสมอดีแล้ว พึงหวังอานิสงส์ ๑๑ ประการ อานิสงส์... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่พระวิหารเวฬุวัน กลันทกนิวาปสถาน1 เขตพระนครราชคฤห์ สมัยนั้น ท่านพระสมิทธิอยู่ในกระท่อมในป่า ครั้งนั้น ปริพาชกโปตลิบุตรเดินเล่นไปโดยลำดับ เข้าไปหาท่านพระสมิทธิยังที่อยู่แล้ว ได้ทักทายปราศรัยกับท่านพระสมิทธิ ครั้นผ่าน คำทักทายปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว จึงนั่งในที่สมควร ปริพาชกโปตลิบุตร... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี. ภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายที่ไม่มีเท้าก็ดี มี ๒ เท้าก็ดี มี ๔ เท้าก็ดี มีเท้ามากก็ดี มีรูปก็ดี ไม่มีรูปก็ดี มีสัญญาก็ดี ไม่มีสัญญาก็ดี มีสัญญาก็มิใช่ ไม่มีสัญญาก็มิใช่ก็ดี มีประมาณเท่าใด ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ บัณฑิตกล่าวว่า เป็นผู้เลิศกว่าบรรดาสัตว์เหล่านั้น. ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมปริยายอันเป็นเหตุแห่งความกระเสือกกระสนแก่พวกเธอ เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว. ภิกษุทั้งหลาย ก็ธรรมปริยายอันเป็นเหตุแห่งความกระเสือกกระสนเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีกรรมเป็นของตน เป็นทายาท (ผู้รับผล) แห่งกรรม... read more

ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๘ ประการ ควรทำหน้าที่ทูต องค์ ๘ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้ ๑) รับฟัง ๒) ให้ผู้อื่นฟัง ๓) กำหนด... read more

ภิกษุทั้งหลาย รูปไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น เวทนาไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น สัญญาไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น สังขารไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น วิญญาณไม่เที่ยง มีความแปรปรวน มีความเปลี่ยนเป็นประการอื่น. ภิกษุทั้งหลาย... read more

ครั้งนั้นแล ท่านพระอานนท์ได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาคแล้วนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ข้าพระองค์ได้ฟังมา ได้รับมาเฉพาะพระพักตร์พระผู้มีพระภาคว่า อานนท์ สาวกของพระสิขีสัมมาสัมพุทธะ ซึ่งมีนามว่าอภิภู สถิตอยู่ในพรหมโลก สามารถใช้เสียงทำให้ ๑,๐๐๐ โลกธาตุรู้แจ้งได้ ภันเต... read more

เรื่องเกิดขึ้นที่พระนครสาวัตถี ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ … ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ภันเต ที่กล่าวกันว่า อวิชชา อวิชชา ดังนี้ ภันเต ก็อวิชชานั้นเป็นอย่างไร และด้วยเหตุเพียงเท่าไร บุคคลจึงเป็นผู้ถึงแล้วซึ่งอวิชชา. ภิกษุ ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับแล้วในกรณีนี้... read more

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ที่นิโครธาราม เขตนครกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ ครั้งนั้น เจ้าศากยะทรงพระนามว่ามหานามะ เสด็จเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ ถวายอภิวาทแล้วประทับนั่งในที่สมควร ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ภันเต ข้าพระองค์เข้าใจธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงมานานแล้วอย่างนี้ว่า โลภะเป็นอุปกิเลสแห่งจิต โทสะเป็นอุปกิเลสแห่งจิต โมหะเป็นอุปกิเลสแห่งจิต... read more