ลักษณะของจิตที่อบรมดีแล้ว
ภิกษุทั้งหลาย ธาตุที่สามารถพรากออกได้ (นิสฺสารณิยธาตุ) ๕ ประการนี้ ๕ ประการเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุในกรณีนี้ กระทำในใจ...
ภิกษุทั้งหลาย ธาตุที่สามารถพรากออกได้ (นิสฺสารณิยธาตุ) ๕ ประการนี้ ๕ ประการเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุในกรณีนี้ กระทำในใจ...
ผู้ชนะย่อมก่อเวร ผู้พ่ายแพ้ย่อมนอนเป็นทุกข์ ผู้ละความชนะและความพ่ายแพ้ได้แล้ว ย่อมมีใจสงบ จึงนอนเป็นสุข." -บาลี สํ. สคาถ, 15/122/371.
ขันติ คือ ความอดทน เป็นตบะอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสว่า นิพพานเป็นสิ่งที่ยอดยิ่ง ผู้ทำร้ายผู้อื่น ผู้เบียดเบียนผู้อื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย. การไม่ทำบาปทั้งปวง การทำกุศลให้ถึงพร้อม การทำจิตของตนให้ผ่องใส นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย. การไม่กล่าวร้าย การไม่ทำร้าย ความสำรวมในปาติโมกข์ ความเป็นผู้รู้ประมาณในโภชนะ การอยู่ในเสนาสนะที่สงัด การประกอบความเพียรในอธิจิต นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย.” -บาลี ที. มหา....
“… ภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้น แม้พวกเธอก็จงละอกุศลธรรมเสีย จงทำความพากเพียรอยู่ในกุศลธรรมทั้งหลายเถิด เมื่อเป็นเช่นนี้ พวกเธอก็จักถึงความเจริญ ความงอกงาม ความไพบูลย์ในธรรมวินัยนี้. ภิกษุทั้งหลาย...
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงกระทำความไม่ประมาท คือ มีสติเครื่องรักษาจิตโดยสมควรแก่ตน ในฐานะ ๔ ประการ ฐานะ ๔ ประการอะไรบ้าง...
ภิกษุทั้งหลาย ความเพียรพึงกระทำโดยฐานะ ๓ ประการ ๓ ประการอะไรบ้าง คือ ๑) ความเพียรพึงกระทำ เพื่อความไม่เกิดขึ้น แห่งอกุศลธรรมอันเป็นบาปทั้งหลายที่ยังไม่เกิดขึ้น ๒)...
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๕ ประการ ย่อมไม่ควรเพื่อบรรลุสัมมาสมาธิ ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง คือ ภิกษุในกรณีนี้...
บุคคลพวกหนึ่ง ตั้งอยู่ในความไม่สงบ ทำร้ายเขา ฆ่าเขา หรือทำให้เขาเศร้าโศกแล้วจึงให้ทาน ทักษิณานั้นจัดว่าเป็นทักษิณาอันมีหน้าอันนองด้วยน้ำตา จัดว่าเป็นทานที่เป็นไปกับด้วยอาชญา จึงมีค่าไม่เท่าส่วนแห่งทานที่ให้ด้วยความสงบ." -บาลี สํ....
สัตว์เหล่าใด ประพฤติดีด้วยกาย ประพฤติดีด้วยวาจา ประพฤติดีด้วยใจ ในเวลาเช้า เวลาเช้าก็เป็นเวลาที่ดีของสัตว์เหล่านั้น. สัตว์เหล่าใด ประพฤติดีด้วยกาย ประพฤติดีด้วยวาจา ประพฤติดีด้วยใจ...