เมื่อสามัคคีกัน ย่อมประสบบุญเป็นอันมาก
ภิกษุทั้งหลาย บริษัท[๑] ๓ จำพวกเหล่านี้ ๓ จำพวกอะไรบ้าง คือ บริษัทมีหัวหน้าที่ประเสริฐ บริษัทที่แตกแยกกัน และบริษัทที่สามัคคีกัน.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บริษัทมีหัวหน้าที่ประเสริฐเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย บริษัทใดในกรณีนี้ พวกภิกษุผู้เถระเป็นผู้ไม่มักมาก ไม่ประพฤติย่อหย่อน ไม่เป็นผู้นำในทางทราม เป็นผู้นำในปวิเวก เป็นผู้ปรารภความเพียร เพื่อถึงสิ่งที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุสิ่งที่ยังไม่ได้บรรลุ เพื่อทำให้แจ้งสิ่งที่ยังไม่ได้ทำให้แจ้ง ผู้บวชมาในภายหลังย่อมถือเอาภิกษุเหล่านั้นเป็นแบบอย่าง จึงทำให้ไม่เป็นผู้มักมาก ไม่ประพฤติย่อหย่อน ไม่เป็นผู้นำในทางทราม เป็นผู้นำในปวิเวก เป็นผู้ปรารภความเพียร เพื่อถึงสิ่งที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุสิ่งที่ยังไม่ได้บรรลุ เพื่อทำให้แจ้งสิ่งที่ยังไม่ได้ทำให้แจ้ง ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บริษัทมีหัวหน้าที่ประเสริฐ.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บริษัทที่แตกแยกกันเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย บริษัทใดในกรณีนี้ พวกภิกษุมีความบาดหมางกัน ทะเลาะกัน วิวาทกัน ต่างเอาหอกคือปากทิ่มแทงกันและกันอยู่ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บริษัทที่แตกแยกกัน.
ภิกษุทั้งหลาย ก็บริษัทที่สามัคคีกันเป็นอย่างไร คือ ภิกษุทั้งหลาย บริษัทใดในกรณีนี้ พวกภิกษุมีความพร้อมเพรียงกัน ชื่นชมต่อกัน ไม่วิวาทกัน เป็นเหมือนน้ำนมกับน้ำ ต่างมองดูกันและกันด้วยสายตาอันเปี่ยมด้วยความรักอยู่ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า บริษัทที่สามัคคีกัน.
ภิกษุทั้งหลาย สมัยใด พวกภิกษุมีความพร้อมเพรียงกัน ชื่นชมต่อกัน ไม่วิวาทกัน เป็นเหมือนน้ำนมกับน้ำ ต่างมองดูกันและกันด้วยสายตาอันเปี่ยมด้วยความรักอยู่ สมัยนั้น พวกภิกษุย่อมประสบบุญเป็นอันมาก สมัยนั้น พวกภิกษุย่อมอยู่กันเหมือนพรหม คือ อยู่กันด้วยมุทิตาเจโตวิมุตติ ผู้ที่มีความปราโมทย์ (ความบันเทิงใจ) ย่อมเกิดปีติ (ความอิ่มใจ) ผู้ที่มีใจประกอบด้วยปีติ กายย่อมสงบ ผู้มีกายสงบ ย่อมมีความสุข ผู้มีสุข จิตย่อมตั้งมั่น ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนเมื่อฝนเม็ดใหญ่ตกลงบนภูเขา เมื่อฝนตกลงหนักๆ น้ำนั้นไหลไปตามที่ลุ่ม ย่อมทำซอกเขา ลำธารและห้วยให้เต็ม ซอกเขา ลำธารและห้วยที่เต็ม ย่อมทำหนองให้เต็ม หนองที่เต็ม ย่อมทำบึงให้เต็ม บึงที่เต็ม ย่อมทำแม่น้ำน้อยให้เต็ม แม่น้ำน้อยที่เต็ม ย่อมทำแม่น้ำใหญ่ให้เต็ม แม่น้ำใหญ่ที่เต็ม ย่อมทำมหาสมุทรสาครให้เต็ม ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้นเหมือนกัน สมัยใด พวกภิกษุมีความพร้อมเพรียงกัน ชื่นชมต่อกัน ไม่วิวาทกัน เป็นเหมือนน้ำนมกับน้ำ ต่างมองดูกันและกันด้วยสายตาอันเปี่ยมด้วยความรักอยู่ สมัยนั้น พวกภิกษุย่อมประสบบุญเป็นอันมาก สมัยนั้น พวกภิกษุย่อมอยู่กันเหมือนพรหม คือ อยู่กันด้วยมุทิตาเจโตวิมุตติ ผู้ที่มีความปราโมทย์ ย่อมเกิดปีติ ผู้ที่มีใจประกอบด้วยปีติ กายย่อมสงบ ผู้มีกายสงบ ย่อมมีความสุข ผู้มีสุข จิตย่อมตั้งมั่น.
ภิกษุทั้งหลาย เหล่านี้แลบริษัท ๓ จำพวก.
-บาลี ติก. อํ. 20/313/535.
https://84000.org/tipitaka/pali/?20//313,
https://etipitaka.com/read/pali/20/313
[๑] บริษัท = หมู่, คณะ
English translation by Bhikkhu Sujato
“Mendicants, these are the three assemblies. What three? An assembly of the best, a divided assembly, and a harmonious assembly.
And what is an assembly of the best? An assembly where the senior mendicants are not indulgent or slack, nor are they backsliders. Instead, they take the lead in seclusion, rousing energy for attaining the unattained, achieving the unachieved, and realizing the unrealized. And those who come afterwards follow their example. They too are not indulgent or slack, nor are they backsliders. Instead, they take the lead in seclusion, rousing energy for attaining the unattained, achieving the unachieved, and realizing the unrealized. This is called an assembly of the best.
And what is a divided assembly? An assembly where the mendicants argue, quarrel, and dispute, continually wounding each other with barbed words. This is called a divided assembly.
And what is a harmonious assembly? An assembly where the mendicants live in harmony, appreciating each other, without quarreling, blending like milk and water, and regarding each other with kindly eyes. This is called a harmonious assembly.
When the mendicants live in harmony like this, they make much merit. At that time the mendicants live in a holy dwelling, that is, the heart’s release by rejoicing. When they’re joyful, rapture springs up. When the mind is full of rapture, the body becomes tranquil. When the body is tranquil, they feel bliss. And when they’re blissful, the mind becomes immersed in samādhi.
It’s like when it rains heavily on a mountain top, and the water flows downhill to fill the hollows, crevices, and creeks. As they become full, they fill up the pools. The pools fill up the lakes, the lakes fill up the streams, and the streams fill up the rivers. And as the rivers become full, they fill up the ocean.
In the same way, when the mendicants are in harmony, appreciating each other, without quarreling, blending like milk and water, and regarding each other with kindly eyes, they make much merit. At that time the mendicants live in a holy dwelling, that is, the heart’s release by rejoicing. When they’re joyful, rapture springs up. When the mind is full of rapture, the body becomes tranquil. When the body is tranquil, they feel bliss. And when they’re blissful, the mind becomes immersed in samādhi.
These are the three assemblies.”
