ธรรมะวันอุโบสถ (03/07/2025)

ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนประทีปน้ำมัน พึงลุกอยู่ได้เพราะอาศัยน้ำมันและไส้ บุรุษไม่พึงเติมน้ำมันและไม่เปลี่ยนไส้ใหม่ ตลอดเวลาที่ควรเติมควรเปลี่ยนในทุกระยะๆ เมื่อเป็นอย่างนี้ ประทีปน้ำมันนั้น เพราะหมดอาหาร เพราะสิ้นเชื้อเก่า ก็เป็นประทีปน้ำมันที่หมดเชื้อแล้วดับไป.   ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น เมื่อภิกษุพิจารณาเห็นโดยความเป็นโทษเนืองๆ... read more

ขันติ คือ ความอดทน เป็นตบะอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสว่า นิพพานเป็นสิ่งที่ยอดยิ่ง ผู้ทำร้ายผู้อื่น ผู้เบียดเบียนผู้อื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย.   การไม่ทำบาปทั้งปวง การทำกุศลให้ถึงพร้อม การทำจิตของตนให้ผ่องใส นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย.   การไม่กล่าวร้าย การไม่ทำร้าย ความสำรวมในปาติโมกข์ ความเป็นผู้รู้ประมาณในโภชนะ การอยู่ในเสนาสนะที่สงัด การประกอบความเพียรในอธิจิต นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย.”   -บาลี ที. มหา. 10/56/54. read more

ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ ประการเหล่านี้ ย่อมเป็นไปเพื่อความไม่เสื่อม แก่ภิกษุผู้ได้สมยวิมุตติ ธรรม ๕ ประการอะไรบ้าง คือ   ๑) ความเป็นผู้ไม่ยินดีในการทำงาน   ๒) ความเป็นผู้ไม่ยินดีในการพูดคุย   ๓)... read more

ภิกษุทั้งหลาย ก็คนดี เป็นอย่างไร บุคคลบางคนในกรณีนี้ เป็นผู้เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์มีชีวิต เป็นผู้เว้นขาดจากการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ เป็นผู้เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม เป็นผู้เว้นขาดจากการพูดเท็จ เป็นผู้เว้นขาดจากการพูดยุยงให้แตกกัน เป็นผู้เว้นขาดจากการพูดคำหยาบ เป็นผู้เว้นขาดจาการพูดเพ้อเจ้อ เป็นผู้ไม่มีอภิชฌา (ไม่เพ่งเล็งทรัพย์ของผู้อื่น) เป็นผู้มีจิตไม่พยาบาท เป็นผู้มีความเห็นถูกต้อง ภิกษุทั้งหลาย บุคคลนี้แลเรียกว่า คนดี. ภิกษุทั้งหลาย ก็คนดีที่ยิ่งกว่าคนดี เป็นอย่างไร บุคคลบางคนในกรณีนี้ ตนเองเป็นผู้เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์มีชีวิต และชักชวนผู้อื่นให้เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์มีชีวิต ตนเองเป็นผู้เว้นขาดจากการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ และชักชวนผู้อื่นให้เว้นขาดจากการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ ตนเองเป็นผู้เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม... read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อธรรมข้อหนึ่ง อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว แม้กายก็สงบ แม้จิตก็สงบ แม้วิตกวิจารก็สงบ ธรรมที่เป็นไปในส่วนแห่งวิชชาแม้ทั้งสิ้น ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์ ธรรมข้อหนึ่งคืออะไร คือ กายคตาสติ.   ภิกษุทั้งหลาย... read more

ภิกษุทั้งหลาย พระสุคตก็ดี หรือวินัยของพระสุคตก็ดี ยังดำรงอยู่ในโลกเพียงใด ข้อนั้นจักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูลแก่มหาชน เพื่อความสุขแก่มหาชน เพื่ออนุเคราะห์โลก เพื่อประโยชน์ เพื่อความเกื้อกูล เพื่อความสุข แก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย อยู่เพียงนั้น.   ภิกษุทั้งหลาย... read more

มันมีธรรมะวันพระภิกษุทั้งหลาย ก็ปริหานธรรมเป็นอย่างไร คือ ภิกษุในกรณีนี้ เพราะได้เห็นรูปด้วยตาแล้ว อกุศลธรรมอันเป็นบาปทั้งหลาย เป็นความดำริที่ซ่านไป เป็นฝ่ายสังโยชน์ ย่อมเกิดขึ้น ถ้าภิกษุรับเอาไว้ ไม่ละ ไม่บรรเทา... read more

โลกย่อมเป็นไปตามกรรม หมู่สัตว์ย่อมเป็นไปตามกรรม สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นเครื่องรึงรัดเหมือนลิ่มสลักขันยึดรถที่กำลังแล่นไปอยู่.   สัตว์ทั้งหลาย เป็นผู้มีกรรมเป็นของตน เป็นทายาทแห่งกรรม มีกรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย กระทำกรรมใดไว้ ดีก็ตาม ชั่วก็ตาม จักเป็นผู้รับผลแห่งกรรมนั้น.” read more

ความโศก ย่อมเกิดมาจากสิ่งอันเป็นที่รัก ความกลัว ย่อมเกิดมาจากสิ่งอันเป็นที่รัก เมื่อพ้นแล้วจากสิ่งอันเป็นที่รัก ความโศกย่อมไม่มี แล้วความกลัวจะมีมาจากไหนเล่า. 
ความโศก ย่อมเกิดมาจากความรัก ... read more

“… ภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้น แม้พวกเธอก็จงละอกุศลธรรมเสีย จงทำความพากเพียรอยู่ในกุศลธรรมทั้งหลายเถิด เมื่อเป็นเช่นนี้ พวกเธอก็จักถึงความเจริญ ความงอกงาม ความไพบูลย์ในธรรมวินัยนี้.   ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนมีป่าสาละใหญ่ อยู่ใกล้บ้านหรือนิคม และป่านั้นเต็มไปด้วยต้นเอลัณฑะ... read more