ธรรมะวันอุโบสถ (18/06/2025)

ผู้ใดกล่าวสรรเสริญผู้ที่ควรติเตียน หรือกล่าวติเตียนผู้ที่ควรสรรเสริญ ผู้นั้นชื่อว่าย่อมก่อโทษเพราะปาก ย่อมไม่ได้รับความสุข เพราะโทษที่ก่อขึ้นนั้น   ความพ่ายแพ้จากเล่นการพนัน จนเสียทรัพย์หมดตัว มีโทษเพียงเล็กน้อย ส่วนผู้ที่มีใจประทุษร้าย ในท่านผู้ดำเนินไปดีแล้วนี้ มีโทษมากกกว่า (โทษการพนัน)   ผู้ที่กล่าววาจาชั่ว และตั้งใจอันชั่วไว้... read more

บุคคลไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว ไม่ควรมุ่งหวังสิ่งที่ยังไม่มาถึง สิ่งใดล่วงไปแล้ว สิ่งนั้นก็เป็นอันละไปแล้ว และสิ่งใดที่ยังไม่มาถึง สิ่งนั้นก็เป็นอันยังไม่มาถึง.   ก็บุคคลใด เห็นแจ้งธรรมที่เป็นปัจจุบัน ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลนในธรรมนั้นๆ ได้ บุคคลนั้น พึงเจริญธรรมนั้นเนืองๆ ให้แจ่มแจ้งเถิด.   พึงทำความเพียรเสียในวันนี้แหละ ใครเล่าจะรู้ว่า ความตายอาจมีในวันพรุ่งนี้ เพราะว่าความผัดเพี้ยนกับมัจจุราชผู้มีเสนามากนั้น ย่อมไม่มีแก่เราทั้งหลาย.   มุนีผู้สงบย่อมเรียกบุคคลผู้มีปกติอยู่อย่างนี้ มีความเพียร ไม่เกียจคร้าน... read more

ภิกษุทั้งหลาย ถ้าโจรผู้คอยหาช่องพึงเลื่อยอวัยวะน้อยใหญ่ของใคร ด้วยเลื่อยมีด้ามสองข้าง ผู้ใดมีใจประทุษร้ายในโจรนั้น ผู้นั้นชื่อว่าไม่ทำตามคำสอนของเรา เพราะเหตุที่มีใจประทุษร้ายต่อโจรนั้น    ภิกษุทั้งหลาย ในกรณีนั้น เธอพึงทำการศึกษาอย่างนี้ว่า   จิตของเราจักไม่แปรปรวน เราจักไม่กล่าววาจาอันเป็นบาป เราจักเป็นผู้มีจิตเอ็นดูเกื้อกูล มีจิตประกอบด้วยเมตตา ไม่มีโทสะในภายในอยู่... read more

… เพราะไม่รู้ถึง เพราะไม่แทงตลอดซึ่งอริยสัจสี่อย่าง เราและพวกเธอทั้งหลาย จึงท่องเที่ยวไปแล้วในสังสารวัฏตลอดกาลยืดยาวนานถึงเพียงนี้ …   … เมื่อบุคคลหนึ่ง ท่องเที่ยวไปมาอยู่ตลอดกัปหนึ่ง ก็จะพึงมีโครงกระดูก ร่างกระดูก กองกระดูก ขนาดใหญ่เท่าภูเขาเวปุลละนี้... read more

“ภิกษุทั้งหลาย อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เหล่านี้ ๕ อย่างอะไรบ้าง คือ ๑) อุปาทานขันธ์ คือ รูป ๒) อุปาทานขันธ์ คือ... read more

ภิกษุทั้งหลาย ตาไม่เที่ยง หูไม่เที่ยง จมูกไม่เที่ยง ลิ้นไม่เที่ยง กายไม่เที่ยง ใจไม่เที่ยง. ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว เห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในตา ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในหู ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในจมูก... read more

ขันธ์ทั้ง ๕ เป็นของหนัก บุคคลนั่นแหละ เป็นผู้แบกของหนักพาไป การแบกถือของหนัก เป็นความทุกข์ในโลก การปลงภาระหนักลงได้เป็นความสุข.   บุคคลที่ปลงภาระหนักลงได้แล้ว ทั้งไม่หยิบอาของหนักอันอื่นขึ้นมาอีก ก็เป็นผู้ถอนตัณหาขึ้นได้พร้อมทั้งราก เป็นผู้หมดสิ่งปรารถนา ดับสนิทแล้ว ดังนี้. - บาลี ขนฺธ. สํ. 17/2/53. read more

พระพุทธเจ้าผู้เป็นเผ่าพันธุ์แห่งพระอาทิตย์ ได้แสดงแล้วว่ารูปอุปมาด้วยกลุ่มฟองน้ำ เวทนาอุปมาด้วยฟองอากาศสัญญาอุปมาด้วยพยับแดด สังขารอุปมาด้วยต้นกล้วยและวิญญาณอุปมาด้วยมายากล.   ภิกษุย่อมเพ่งพิจารณาเห็นขันธ์ ๕ นั้น โดยแยบคาย ด้วยประการใดๆขันธ์ ๕ นั้น ย่อมปรากฏเป็นของว่าง เป็นของเปล่า... read more

เมื่อใด ธรรมทั้งหลายย่อมปรากฏแก่พราหมณ์ (ผู้ปฏิบัติเพื่อหมดบาป) ผู้มีความเพียร เพ่งเผากิเลสอยู่. เมื่อนั้น ความสงสัยทั้งปวงของพราหมณ์นั้น ย่อมสิ้นไป เพราะรู้แจ้งธรรมพร้อมทั้งเหตุ ดังนี้." -บาลี อุ. ขุ. 25/74/38. read more

ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย จงเจริญสมาธิเถิด ภิกษุผู้มีจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริง ก็ภิกษุย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงซึ่งอะไร คือ    ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้เหตุให้เกิดทุกข์ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้ความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ ย่อมรู้ได้ตามความเป็นจริงว่า นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์   ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลาย... read more