ธรรมะวันอุโบสถ (25/06/2025)

บุคคลไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว ไม่ควรตั้งความหวังกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง สิ่งใดล่วงไปแล้ว สิ่งนั้นก็เป็นอันละไปแล้ว และสิ่งใดที่ยังมาไม่ถึง สิ่งนั้นก็เป็นอันยังไม่ถึง   บุคคลใดเห็นธรรมอันเกิดขึ้นเฉพาะหน้าในที่นั้น ๆ อย่างแจ่มแจ้ง ไม่ง่อนแง่นคลอนแคลน เขาควรพอกพูนอาการเช่นนั้นไว้   พึงทำความเพียรเสียในวันนี้แหละ ใครเล่าจะรู้ความตายแม้ในวันพรุ่งนี้ เพราะว่าความผัดเพี้ยนกับมัจจุราชผู้มีเสนามากนั้น... read more

ภิกษุทั้งหลาย ข้อนี้เป็น อริยสัจคือทุกข์ นั่นคือ ความเกิดก็เป็นทุกข์ ความแก่ก็เป็นทุกข์ ความเจ็บไข้ก็เป็นทุกข์ ความตายก็เป็นทุกข์ ความประสบกับสิ่งไม่เป็นที่รักก็เป็นทุกข์ ความพลัดพรากจากสิ่งเป็นที่รักก็เป็นทุกข์ ปรารถนาสิ่งใดแล้วไม่ได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์ กล่าวโดยย่อ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เป็นทุกข์  ภิกษุทั้งหลาย ข้อนี้เป็น อริยสัจคือเหตุให้เกิดทุกข์ นั่นคือ ตัณหาอันทำให้เกิดอีก... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเหล่าใดยังเป็นเสขะ ยังไม่บรรลุถึงธรรมที่ต้องประสงค์แห่งใจ ปรารถนาอยู่ซึ่งธรรมอันเกษมจากโยคะ อันไม่มีอะไรอื่นยิ่งกว่า ภิกษุเหล่านั้น เมื่อเจริญ กระทำให้มากแล้ว ซึ่งอานาปานสติสมาธิ ย่อมเป็นไปเพื่อความสิ้นอาสวะ.   ภิกษุทั้งหลาย ส่วนภิกษุเหล่าใดเป็นอรหันต์... read more

สัทธาพละ วิริยพละ หิริพละ โอตตัปปพละ สติพละ สมาธิพละ และปัญญาพละเป็นที่ ๗.   ภิกษุผู้มีกำลังด้วยพละ ๗ ประการเหล่านี้ จัดเป็นบัณฑิต ย่อมอยู่เป็นสุข.   พึงเลือกเฟ้นธรรมโดยแยบคาย ย่อมเห็นแจ้งชัดอรรถแห่งธรรมด้วยปัญญา.   ความหลุดพ้นแห่งจิต ย่อมเป็นเหมือนความดับแห่งประทีป ฉันใดก็ฉันนั้น."   -บาลี... read more

… ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุตรึกตามตรองตามถึงอารมณ์ใดๆ มาก จิตย่อมน้อมไปโดยอาการอย่างนั้นๆ ถ้าภิกษุตรึกตามตรองตามถึงกามวิตกมาก ก็เป็นอันว่าละเนกขัมมวิตกเสีย กระทำแล้วอย่างมากซึ่งกามวิตก จิตของเธอนั้น ย่อมน้อมไปเพื่อความตรึกในกาม ถ้าภิกษุตรึกตรองตามถึงพยาปาทวิตกมาก ก็เป็นอันว่าละอัพยาปาทวิตกเสีย กระทำแล้วอย่างมากซึ่งพยาปาทวิตก จิตของเธอนั้น... read more

ภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นเหตุให้อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น หรือกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป เหมือนความเป็นผู้มีมิตรชั่วนี้.   ภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลเป็นผู้มีมิตรชั่ว อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น และกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป.   ภิกษุทั้งหลาย... read more

เครื่องผูกอันใด ที่ทำจากเหล็ก ทำจากไม้ และหรือทำจากหญ้าก็ตาม ผู้มีปัญญาทั้งหลาย ไม่กล่าวเครื่องผูกอันนั้น ว่าเป็นเครื่องผูกที่มั่นคงเลย. ส่วนความยินดี ของบุคคลผู้ยินดีแล้ว ในตุ้มหูแก้วมณี และความเยื่อใยในบุตรและภรรยา ผู้มีปัญญาทั้งหลายกล่าวความยินดีและความเยื่อใยอันนั้น ว่าเป็นเครื่องผูกที่มั่นคง... read more

ผู้ใดประทุษร้ายต่อบุคคลผู้ไม่ประทุษร้าย ซึ่งเป็นบุรุษผู้บริสุทธิ์ ไม่มีกิเลสเป็นเครื่องยั่วยวน.   บาปย่อมกลับคืนสู่บุคคลนั้น ซึ่งเป็นคนพาลโดยแท้.   เปรียบเหมือนผงธุลีอันละเอียด ที่บุคคลซัดไปทวนลม (ย่อมปลิวกลับมา) ดังนี้."   -บาลี สคาถ. สํ. 15/241/639. read more

ภิกษุทั้งหลาย เมื่อธรรมข้อหนึ่ง อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมไม่เกิดขึ้น และอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมละเสียได้ ธรรมข้อหนึ่งคืออะไร คือ กายคตาสติ …   ภิกษุทั้งหลาย... read more

ใคร ๆ ไม่ควรเพลิดเพลิน ต่อสิ่งซึ่งเกิดแล้ว เป็นแล้ว เกิดขึ้นพร้อมแล้ว อันปัจจัยกระทำแล้ว อันปัจจัยปรุงแต่งแล้ว ไม่ยั่งยืน ปรุงแต่งเพื่อชราและมรณะ เป็นรังโรค เป็นของผุพัง... read more