31ต.ค.
พราหมณ์ผู้ดับสนิทแล้ว (ปรินิพฺพุโต)
ไม่ติดอยู่ในกามทั้งหลาย เป็นผู้เย็น
ปราศจากอุปธิ ย่อมอยู่เป็นสุข.
ผู้ที่ตัดตัณหาได้หมดแล้ว
กำจัดความกระวนกระวายในใจเสียได้ เป็นผู้สงบ
บรรลุถึงความสงบทางใจ ย่อมอยู่เป็นสุข.
-บาลี สํ. สคาถ. 15/312/831.
read more
23พ.ย.
อานนท์ เปรียบเหมือนกองฝุ่นใหญ่มีอยู่ที่หนทางใหญ่ ๔ แพร่ง
ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทิศตะวันออก ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น
ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทางทิศตะวันตก ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น
ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทางทิศเหนือ ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น
ถ้าเกวียนหรือรถมาจากทางทิศใต้ ก็บดขยี้กองฝุ่นนั้น
อานนท์ ฉันใดก็ฉันนั้นเหมือนกัน
เมื่อบุคคลมีปกติเห็นกายในกายอยู่เป็นประจำ
ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้
เมื่อบุคคลมีปกติเห็นเวทนาในเวทนาทั้งหลายอยู่เป็นประจำ
ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้
เมื่อบุคคลมีปกติเห็นจิตในจิตอยู่เป็นประจำ
ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้
เมื่อบุคคลมีปกติเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่เป็นประจำ ย่อมกำจัดบาปอกุศลธรรมทั้งหลายโดยแท้.”
read more
08เม.ย.
ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายละธรรมอย่างหนึ่งได้ เราขอรับรองความเป็นอนาคามีของเธอทั้งหลาย ธรรมอย่างหนึ่งคืออะไร ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายละธรรมอย่างหนึ่ง คือ โกธะ (ความโกรธ) ได้ เราขอรับรองความเป็นอนาคามีของเธอทั้งหลาย.
โกธะใด เป็นเหตุให้สัตว์ผู้มีโกธะ ไปสู่ทุคติ
ผู้มีปัญญาเห็นแจ้ง ย่อมละความโกรธนั้นได้... read more
25ก.ย.
ภิกษุทั้งหลาย พราหมณ์และคหบดีทั้งหลาย ผู้บำรุงเธอทั้งหลายด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขาร ชื่อว่าเป็นผู้มีอุปการะมากแก่เธอทั้งหลาย.
ภิกษุทั้งหลาย ข้อที่เธอทั้งหลายแสดงธรรมอันงามในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถ พร้อมทั้งพยัญชนะ... read more
10ม.ค.
ชนพาลกล่าวคำหยาบด้วยวาจา ย่อมสำคัญว่าชนะทีเดียว
แต่ความอดกลั้นได้ เป็นความชนะของบัณฑิตผู้รู้แจ้งอยู่
ผู้ใดโกรธตอบบุคคลผู้โกรธแล้ว ผู้นั้นเป็นผู้เลวกว่าบุคคลผู้โกรธแล้ว เพราะการโกรธตอบนั้น
บุคคลไม่โกรธตอบบุคคลผู้โกรธแล้ว ย่อมชื่อว่าชนะสงครามอันบุคคลชนะได้โดยยาก
ผู้ใดรู้ว่า ผู้อื่นโกรธแล้ว เป็นผู้มีสติสงบอยู่ได้ ผู้นั้นชื่อว่าย่อมประพฤติประโยชน์แก่ทั้งสองฝ่าย คือ ทั้งแก่ตนและแก่ผู้อื่น
เมื่อผู้นั้นรักษาประโยชน์อยู่ทั้งสองฝ่าย คือ... read more
19พ.ค.
ผู้มีความเพียร มีกำลัง มีปัญญา มีความเพ่งพินิจ มีสติ คุ้มครองอินทรีย์ พึงประพฤติอธิศีล อธิจิต และอธิปัญญา.
เมื่อก่อนอย่างใด ภายหลังก็อย่างนั้น ภายหลังอย่างใด เมื่อก่อนก็อย่างนั้น เบื้องต่ำอย่างใด เบื้องบนก็อย่างนั้น เบื้องบนอย่างใด... read more
14มี.ค.
… ภิกษุทั้งหลาย ฉันใดก็ฉันนั้น การพิจารณาของภิกษุว่า
เราเป็นผู้มีอภิชฌาอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้ไม่มีอภิชฌาอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีจิตพยาบาทอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้มีจิตไม่พยาบาทอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีถีนมิทธะกลุ้มรุมอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้ปราศจากถีนมิทธะอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีจิตฟุ้งซ่านอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้มีจิตไม่ฟุ้งซ่านอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีความสงสัยอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้ข้ามพ้นความสงสัยอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มักโกรธอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้ไม่มักโกรธอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีจิตเศร้าหมองอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้มีจิตไม่เศร้าหมองอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีกายกระสับกระส่ายอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้มีกายไม่กระสับกระส่ายอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้เกียจคร้านอยู่โดยมาก หรือว่าเราเป็นผู้ปรารภความเพียรอยู่โดยมาก
เราเป็นผู้มีจิตตั้งมั่นอยู่โดยมาก... read more
14ต.ค.
ขันธ์ทั้ง ๕ เป็นของหนัก
บุคคลนั่นแหละ เป็นผู้แบกของหนักพาไป
การแบกถือของหนัก เป็นความทุกข์ในโลก
การปลงภาระหนักลงได้เป็นความสุข.
บุคคลที่ปลงภาระหนักลงได้แล้ว
ทั้งไม่หยิบอาของหนักอันอื่นขึ้นมาอีก
ก็เป็นผู้ถอนตัณหาขึ้นได้พร้อมทั้งราก
เป็นผู้หมดสิ่งปรารถนา ดับสนิทแล้ว ดังนี้.
- บาลี ขนฺธ. สํ. 17/2/53.
read more
25ก.ค.
… เพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนา สุขเวทนาจึงเกิดขึ้น เพราะความดับแห่งผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนา สุขเวทนาที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งสุขเวทนานั้น จึงดับ จึงสงบไป.
เพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งทุกขเวทนา ทุกขเวทนาจึงเกิดขึ้น เพราะความดับแห่งผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งทุกขเวทนา ทุกขเวทนาที่เกิดขึ้นเพราะอาศัยผัสสะอันเป็นที่ตั้งแห่งทุกขเวทนานั้น จึงดับ จึงสงบไป.... read more
03ก.ย.
มัลลิกา หญิงบางคนในกรณีนี้ ไม่เป็นผู้มักโกรธ ไม่มากไปด้วยความคับแค้นใจ ถูกว่าแม้มากก็ไม่ขัดเคือง ไม่ฉุนเฉียว ไม่กระฟัดกระเฟียด ไม่กระด้างกระเดื่อง ไม่แสดงความโกรธ ความขัดเคืองและความไม่พอใจให้ปรากฏ
เขาเป็นผู้ให้ทาน คือ ให้ข้าว... read more